Vanaf 2031 moet de Amerikaanse marine ter vervanging van de Ohioklasse de beschikking krijgen over 12 Columbiaklasse onderzeeboten. Dit zijn zogenaamde SSBN's: nucleaire onderzeeboten met kernraketten. Met deze kernwapens vormen zij een belangrijk onderdeel van de Amerikaanse nucleaire afschrikking.
Ga direct naar specificaties (onderaan deze pagina).
Animatie van de SSBN(X), zoals de Columbiaklasse eerder werd genoemd. (Beeld: US Navy)
Taak: het dreigen met massadestructie
De belangrijkste taak van SSBN's, binnen de Amerikaanse marine informeel ook wel 'boomers' genoemd, is het (kunnen) lanceren van kernraketten. Met de kernwapens kunnen zij hele steden of zelfs landen vernietigen. Het idee is dat door steeds SSBN's op zee te hebben, een aanval met kernwapens op -in dit geval- de VS niet onbestraft zal blijven. Mocht de Verenigde Staten worden aangevallen met een kernaanval, kunnen de SSBN's op zee een tegenaanval plaatsen (secondary strike). Ook als alle kernwapens in de VS zelf zijn vernietigd. Door de zekerheid dat een kernaanval leidt tot vernietiging van het eigen land, wordt gehoopt dat geen land een ander land zal aanvallen met kernwapens.
Sinds begin jaren '60 varen voortdurend Amerikaanse SSBN's op zee om een aanval met kernwapens uit te voeren als daar om gevraagd wordt middels een Emergency Action Message (EAM).
Om altijd raketten te kunnen lanceren, is het voor SSBN's heel belangrijk om hun positie geheim te houden. De geheimzinnigheid rond deze onderzeeboten is enorm. Erg belangrijk voor een SSBN is ongedetecteerd blijven, waar andere onderzeeboten vaak op zoek gaan naar schepen, onderzeeboten of andere doelen, ontwijken de SSBN's juist anderen op zee.
SSBN's zijn zeer schuw en dat maakt het leven op een dergelijke onderzeeboot vaak erg saai. De boten zijn maandenlang onder water en moeten vooral in hun patrouillegebied voorbereid zijn op de lancering waarvan zij hopen dat die nooit gaat komen.
Historie
In de periode 1981-1997 werden de huidige Ohioklasse in dienst gesteld. Negen jaar na indienststelling van de laatste boot van deze klasse, werd voor het eerst gesproken over de vervanging. Dat gebeurde middels een briefwisseling tussen de toenmalige Amerikaanse president en Britse prime-minister over de voortzetting van het gebruik van de Trident-II D-5 onderzeebootkernraket (submarine launched ballistic missile, SLBM), die beide landen aan boord van hun SSBN's hebben staan.
In 2007 werd daarop gestart met de vervanging van de Ohioklasse. Aanvankelijk werd open gelaten of de Ohioklasse wel vervangen moest worden door nieuwe onderzeeboten, of misschien door een ander platform -voor Nederland geen onbekende discussie. Twee jaar later bleek dat nieuwe onderzeeboten toch de beste optie waren. In 2011 werd besloten om de 14 Ohio SSBN's (deze klasse bestaat uit 14 SSBN's en 4 SSGN's) te vervangen door 12 SSBN(X) of ORP (Ohio Replacement Programme) onderzeeboten.
In 2016 werd de naam van de nieuwe klasse bekend. De eerste boot zal USS Columbia gaan heten, naar één van de Amerikaanse staten.
Bouw
De Columbiaklasse is ontworpen door Electric Boat, tevens ontwerper van de eerste Nederlandse onderzeeboot Hr.Ms. O 1. Bij Electric Boat werkten in 2016 ongeveer 3.000 mensen aan het gedetailleerde ontwerp. De klasse wordt door Electric Boat gebouwd, in samenwerking met Newport News Shipbuilding.
In 2021 moet begonnen worden met de eerste boot, USS Columbia. Tien jaar later zal de boot in dienst komen, de Ohio's zijn dan 50 jaar oud.
Mocht u uitkijken naar de vervanger van de Columbiaklasse, dan moet u nog even geduld hebben: die wordt niet eerder dan in 2085 verwacht.
De lifecycle kosten (ontwerp, bouw en gebruik) van de totale klasse bedragen 347 miljard dollar.
Voortstuwing
Een belangrijke nieuwe feature is de elektrische voortstuwing van de onderzeeboten. De Columbiaklasse onderzeeboten zullen nucleaire voortstuwing houden. Aan boord bevindt zich een kernreactor die de boot in staat zal stellen om onafgebroken onder water te blijven, de bemanning is de beperkende factor. Op de nieuwe Columbia's zullen straks de kernreactoren energie opwekken, maar in plaats van daarmee direct op een mechanische manier de as aan te drijven, wekken zij middels turbo generatoren elektriciteit op. Een elektromotor zal dan de as aandrijven, of als gekozen wordt voor een geheel nieuwe configuratie, rechtstreeks de pumpjet. Een belangrijk voordeel is dat de onderzeeboten daardoor stiller kunnen varen.
Ook diesel-elektrische onderzeeboten hebben een elektromotor, het Joint Support Ship Zr.Ms. Karel Doorman heeft er zelfs twee. Alleen de Franse Triomphantklasse onderzeeboten varen ook met een elektrisch-nucleaire voortstuwing.
Net als andere nucleaire onderzeeboten hebben de Columbia's geen schroef, maar een pumpjet.
Wapens
Uiteraard zijn de belangrijkste wapens van de Columbia, de UGM-133A Trident II SLBM's. Deze ballistische raketten staan verticaal opgesteld achter het sail van de sub. De Columbia's kunnen maximaal 16 van deze raketten meenemen, tegenover 24 van de Ohio's. Iedere raket heeft 8 tot 12 koppen die nadat zij in de ruimte zijn, zelfstandig terugkeren in de dampkring en die ieder een eigen doel voor hun rekening nemen. Eén kernraket draagt dus meerdere kernbommen bij zich en één SSBN heeft genoeg wapens aan boord voor een nucleaire holocaust en een aansluitende nucleaire winter. De vuurkracht van de Columbia is gelijk aan 3.300 atoombommen zoals die op Hiroshima gegooid werden.
Overigens zullen ze niet zomaar gelanceerd worden; de Tridents kosten ruim 37 miljoen dollar per stuk.
Het bereik van de Trident-II is meer dan 12.000 km met een nauwkeurigheid van 90 meter. De topsnelheid is dik 29.000 km per uur. De raketten worden door de SSBN's gelanceerd op 50 meter diepte, zij hoeven niet naar de oppervlakte te komen.
De Columbia's hebben ook horizontale torpedobuizen. Hiermee kunnen zij o.a. torpedo's mee lanceren.
